เอื้องกุหลาบน่าน

เอื้องกุหลาบแม่เมย/เอื้องเอราวัณ/เอื้องไอราวัณ
ชื่อวิทยาศาสตร์: Aerides rosea Lodd. ex Lindl. & Paxton
วงศ์: Orchidaceae
ประเภท: กล้วยไม้อิงอาศัย เจริญเติบโตทางยอด
ลำต้น: ลำต้นตั้งตรง หรือเอนเล็กน้อย ยาว 20 – 70 เซนติเมตร
ใบ: รูปขอบขนาน ออกเรียงสลับในระนาบเดียว กว้าง 1.8 – 2 เซนติเมตร ยาว 12 – 20 เซนติเมตร แผ่นใบหนาและพับเป็นร่อง ปลายใบมน
ดอก: ช่อดอกออกที่ซอกใบ บางครั้งแยกแขนงห้อยลง ยาว 15 – 20 เซนติเมตร ดอกกว้าง 1.5 – 2 เซนติเมตร ยาว 2 – 2.5 เซนติเมตร มีกลิ่นหอม ก้านดอกสั้น กลีบเลี้ยงสีชมพู กลีบดอกสีชมพูและมีจุดกระสีชมพูเข้มหนาแน่นที่ปลายใบ กลีบปากแผ่กางออก และมีเดือย ปลายกลีบปากมีแถบปื้นสีชมพูเข้ม ออกดอกเดือนเมษายน – พฤษภาคม
อัตราการเจริญเติบโต: ช้า
ดิน: วัสดุที่เก็บความชื้นได้ดี โปร่ง ระบายน้ำและอากาศดี เช่น ถ่านทุบ อิฐมอญทุบ กาบมะพร้าว รากเฟินชายผ้าสีดา เศษกระถางแตก หินภูเขาไฟ เป็นต้น
น้ำ: ปานกลาง
แสงแดด: รำไร หรือได้รับแสงในช่วงเช้า
ขยายพันธุ์: แยกกอ ปักชำ หรือเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ
การใช้งานและอื่นๆ: เหมาะปลูกเป็นไม้กระถางแขวนประดับสวน หรือมุมบ้าน

พรรณไม้สำหรับมือใหม่

สำหรับมือใหม่ที่คิดจะปลูกต้นไม้ แต่ไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไร อย่าว่าแต่จัดสวนเลย แม้แต่ชนิดของพรรณไม้ที่จะเลือกมาปลูกก็ยังนึกไม่ออก แต่ครั้นจะปล่อยให้พื้นที่ว่างหน้าบ้านต้องร้างและร้อนต่อไป คงไม่ไหวแน่

ดังนั้น “บ้านและสวน” จึงมีคำแนะนำดีๆเกี่ยวกับเรื่องนี้มาฝาก

สำหรับมือใหม่และทุกๆคนที่คิดจะปลูกต้นไม้และจัดสวน ก่อนเลือกชนิดของต้นไม้มาปลูกควรพิจารณาในเรื่องสถานที่และสภาพแวดล้อมเป็นอันดับแรกก่อน ทั้งในแง่ ขนาดของพื้นที่ และแสงเงา หากนำต้นไม้ที่ชอบแสงแดดมาปลูกในร่ม ต้นจะยืดยาวไม่สวยงาม หากนำต้นที่ชอบแสงแดดรำไรไปปลูกในพื้นที่แสงแดดจัด ใบก็จะไหม้ สิ่งที่ควรพิจารณาต่อไปคือเรื่องของ ดิน ควรพิจารณาว่าพื้นที่นั้นๆ มีลักษณะของดินเป็นเช่นไร เหมาะกับพืชที่จะนำมาปลูกหรือไม่ หากพืชชอบดินร่วน ก่อนปลูกควรผสมดินปลูกให้มีโครงสร้างโปร่ง ระบายน้ำดี เพื่อการดูดน้ำและธาตุอาหารที่สมบูรณ์ แต่สำหรับพืชที่มีถิ่นกำเนิดบนภูเขาอย่างจันทน์ผา อาจต้องผสมกรวดและอิฐหักลงไปในวัสดุปลูกให้มีโครงสร้างเป็นไปในลักษณะที่พืชชนิดนั้นๆ ต้องการ

ให้นึกไว้เสมอว่าเรื่องของต้นไม้และสวนเป็นเรื่องที่ไม่ตายตัว ต้นไม้ทุกต้นต้องมีระยะเวลา สุดท้ายก็ต้องมีต้นที่ตายบ้างเป็นธรรมดา ก่อนจะรู้จักกับพืชแต่ละชนิด ผู้ปลูกจึงต้องยอมรับตรงนี้ให้ได้ก่อน เมื่อยอมรับกันได้แล้วก็มาเลือกพรรณไม้สำหรับมือใหม่กันเลย

ประเภทของพรรณไม้

เพื่อความเข้าใจที่ง่ายขึ้น จึงขอแบ่งประเภทของพรรณไม้อย่างคร่าวๆ ดังนี้ ไม้ให้ร่มเงา ไม้ขนาดกลาง ไม้พุ่มสูง ไม้พุ่มเตี้ย ไม้ระดับต่ำ และไม้เลื้อย

เริ่มพิจารณากันทีละประเภทได้เลย หากต้องการปลูกไม้ให้ร่มเงา ควรพิจารณาก่อนว่าจะปลูกเพื่อให้ร่มเงากับสิ่งใด หากจะให้ร่มเงากับตัวบ้านก็ต้องปลูกใกล้บ้าน หากปลูกห่างเกินไป ร่มเงาจะไม่ถึง และควรปลูกในทิศที่แสงแดดส่องโดยตรงช่วงบ่าย คือ ด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ถึงทิศตะวันตกเฉียงเหนือ อีกประการหนึ่ง คือ ผู้ปลูกควรรู้ขนาดของต้นไม้ต้นนั้นว่าสูงได้มากที่สุดเท่าใด เพื่อจะได้ปลูกลงในพื้นที่ที่เหมาะสม

ตัวอย่างพรรณไม้

พรรณไม้ให้ร่มเงาที่เหมาะสำหรับมือใหม่ ได้แก่ ปีบ บุหงาส่าหรี จำปี สนดินสอ สนมังกร อโศกอินเดีย ยกตัวอย่างปีบ จะเป็นพรรณไม้ที่เลี้ยงง่าย โตเร็ว สวยงาม และหาซื้อได้ง่ายในท้องตลาด การปลูกเพื่อให้ร่มเงา โดยทั่วไปจะปลูกห่างจากชายคาเท่ากับขนาดรัศมีของทรงพุ่มเมื่อต้นโตเต็มที่ แต่หากเรานำต้นเล็กมาปลูก การปลูกห่างขนาดนั้น กว่าจะให้ร่มเงาแก่ตัวอาคารอาจจะนานเกินไป จึงอาจร่นระยะเข้ามาใกล้อาคารได้อีก 1 เมตร เช่น ปีบทรงพุ่ม 6 เมตร รัศมี 3 เมตร ในความเป็นจริงจะปลูกห่างจากชายคา 3 เมตร ก็เท่ากับ

จะห่างจากตัวอาคารถึง 4 เมตร เพราะระยะระหว่างอาคารกับชายคาประมาณ 1 เมตร หากต้องการได้ร่มเงาเร็วขึ้นก็อาจร่นระยะเข้ามาใกล้อาคารได้ถึง 3 เมตร เมื่อปีบโต ทรงพุ่มแผ่ขยาย จึงค่อยตัดแต่ง ระยะปลูกเพื่อให้ร่มเงาแก่อาคารสำหรับต้นอื่นๆ ก็คำนวณในลักษณะนี้เช่นกัน

พรรณไม้ระดับกลาง ความสูงประมาณ 2 – 3 เมตร ชนิดที่เหมาะสำหรับมือใหม่ ได้แก่ โมก แก้ว พรรณไม้ตระกูลปาล์ม อย่างหมากเขียว หมากเหลือง หมากแดง จั๋ง สิบสองปันนา วาสนา กระดังงาสงขลา อย่างกรณีโมก จะมีทั้งโมกซ้อนและโมกลา โมกลาจะมีทรงต้นที่เป็นธรรมชาติกว่าโมกซ้อน จึงเหมาะปลูกบริเวณริมน้ำตกเพื่อสร้างบรรยากาศป่า ส่วนพืชตระกูลปาล์มที่ยกตัวอย่างมานี้จะปลูกเลี้ยงง่ายทุกต้น แต่กรณีสิบสองปันนาควรหยอดทรายไว้ที่ยอดเพื่อป้องกันศัตรูคือด้วงมากัดกินยอด

ไม้พุ่มสูง ขนาดความสูงไม่เกิน 2 เมตร ที่จะแนะนำสำหรับมือใหม่ ได้แก่ ซองออฟจาเมกา ซองออฟอินเดีย ก้ามกุ้ง ส่วนไม้พุ่มเตี้ยที่มีความสูงรองๆ ลงมา ได้แก่ เทียนทอง ลิ้นมังกร ขาไก่ด่าง ใบเงิน ใบทอง ใบนาก พวกนี้จะปลูกเลี้ยงค่อนข้างง่าย

ส่วนไม้ระดับต่ำ ไม้คลุมดินที่เหมาะสำหรับมือใหม่ ได้แก่ เดหลี เฟินบอสตัน ผักโขมแดง พลับพลึง เศรษฐีไซ่ง่อน หลิวไต้หวัน ดาดตะกั่ว พลูด่าง

นอกจากพรรณไม้เหล่านี้แล้ว สำหรับบ้านพื้นที่น้อยอาจใช้แผงไม้เลื้อย ให้ร่มเงาแทนการปลูกไม้ใหญ่ ไม้เลื้อยที่ดูแลรักษาง่ายและเหมาะสำหรับมือใหม่ ได้แก่ พวงคราม พวงชมพู การเวก เฟื่องฟ้า รสสุคนธ์ขาว สายน้ำผึ้ง ตีนตุ๊กแก สี่ชนิดแรกเป็นไม้เถาขนาดใหญ่ ซึ่งหากจะปลูกควรทำซุ้มที่แข็งแรง

การเลือกซื้อต้นไม้ หากเป็นไม้ประธานควรซื้อตั้งแต่ 1 ถึง 3 ต้น และหากจะปลูก 3 ต้นควรเลือกขนาดสูง ต่ำไม่เท่ากัน เพื่อความเป็นธรรมชาติ ส่วนพรรณไม้ระดับล่างควรปลูกเป็นกลุ่มจึงจะสวย บางคนซื้อมาหลายชนิด ชนิดละต้น ปลูกอย่างไรก็ไม่สวย

ทั้งหมดนี้คงพอให้มือใหม่ได้รู้จักพรรณไม้กันมากขึ้น หากจะลงมือทดลองจัด สามารถไปเสาะหาแหล่งซื้อได้จากหลายแหล่ง ทั้งจากกรมทหารราบที่ 11 ตลาดนัดสวนจตุจักร ถนนวงแหวนตลิ่งชัน บางบัวทอง ถนนรังสิต องครักษ์ หรือร้านต้นไม้ใกล้บ้านคุณ การได้เดินดูต้นไม้บ่อยๆ จะช่วยให้คุณคุ้นเคยและเข้าใจในธรรมชาติของต้นไม้ดียิ่งขึ้น เมื่อนั้นภาพมุมสวนมุมต่อไปจะผุดขึ้นในใจของคุณเอง

40 ต้นไม้ยอดฮิตที่ไม่เคยตกเทรนด์

องค์ประกอบสำคัญของการจัดสวนที่ขาดไม่ได้ก็คือ “ต้นไม้” ซึ่งแต่ละคนอาจมีเหตุผลในการเลือกพรรณไม้มาปลูกแตกต่างกันไป บ้างเลือกที่รูปทรงและสีสันของต้น บ้างมองประโยชน์ที่จะได้รับเป็นหลัก บ้างก็เลือกต้นไม้ที่กำลังมาแรงและอยู่ในกระแส แต่สำหรับผู้ที่กำลังคิดจะจัดสวนและยังตัดสินใจไม่ได้ว่าจะเลือกต้นไหนดี เราได้สอบถามจากนักจัดสวนทั้ง 4 ท่านที่นำเสนอไปก่อนหน้านี้ รวมถึง ศาสตราจารย์เอื้อมพร วีสมหมาย ผู้เชี่ยวชาญด้านพรรณไม้และเป็นหนึ่งในผู้เขียนหนังสือ “พรรณไม้ในงานภูมิสถาปัตยกรรม” และ “พฤกษาพัน” แต่ละท่านได้แนะนำต้นไม้ยอดฮิตที่นักจัดสวนนิยมใช้และไม่เคยตกเทรนด์ไม่ว่ายุคสมัยไหน เราจึงรวบรวมมาเป็นดัชนีให้คุณเลือก โดยแบ่งเป็น 4 กลุ่ม ดังนี้

ไม้ใหญ่ในบ้าน

ช่วยสร้างความร่มรื่นและให้ร่มเงาแก่อาคารที่พักอาศัย หรือปลูกเป็นไม้ประดับเพื่อโชว์ความสวยงามของลำต้น รูปทรงของเรือนยอด ทรงพุ่มใบ รูปทรงหรือสีสันของดอก และกลิ่นหอมที่ทำให้บรรยากาศในบริเวณนั้นน่าพักผ่อนมากยิ่งขึ้น

1. หูกระจง

การใช้งาน: ปลูกเป็นไม้ประดับให้ร่มเงาแก่อาคารที่พักอาศัย ลาดจอดรถ หรือริมถนน มีพุ่มใบละเอียดแผ่เป็นชั้นสวยงาม ออกดอกช่วงกุมภาพันธ์ถึงเมษายน ควรปลูกโดยเว้นระยะห่าง 8 เมตร พุ่มจึงจะแผ่สวยงาม ต้นโตไว แต่ใบร่วงง่าย

สไตล์จัดสวน: โมเดิร์น อังกฤษ ทรอปิคัล บาหลี ญี่ปุ่น ไทย

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/terminalia/

2. ชมพูพันธุ์ทิพย์

การใช้งาน: เหมาะกับพื้นที่ลานกว้างหรือริมถนน เป็นไม้ให้ร่มเงาที่มีดอกสวยงามสะดุดตา นิยมปลูกเป็นกลุ่มใหญ่ในสนาม โตไว เลี้ยงง่าย ทนโรค และน้ำท่วมได้ดี ทิ้งใบหมดต้นก่อนมีดอก เมื่อดอกร่วงเต็มพื้นสนามจะเป็นสีชมพูสวยมาก แต่กิ่งเปราะง่าย จึงไม่เหมาะกับสนามเด็กเล่น

สไตล์จัดสวน: ญี่ปุ่น ไทย

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/rosy_trumpet_tree/

3. ตีนเป็ดน้ำ

การใช้งาน: นิยมปลูกตามริมบ่อน้ำหรือน้ำตก โตเร็ว ทนลมแรง ทรงพุ่มเป็นชั้นสวย ดอกสีขาว ออกตลอดทั้งปี เลี้ยงง่าย แต่ไม่ควรปลูกบริเวณสนามเด็กเล่น เพราะมีน้ำยางสีขาวข้น ซึ่งอาจทำให้ระคายเคืองผิว

สไตล์จัดสวน: โมเดิร์น อังกฤษ ทรอปิคัล บาหลี ญี่ปุ่น ไทย

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/pong-pong/

4. อินทนิลน้ำ

การใช้งาน: ปลูกเป็นไม้ประธานคอยให้ร่มเงา เริ่มผลัดใบในฤดูร้อน ก่อนใบจะร่วงจะเปลี่ยนเป็นสีแดง โดยใบอ่อนจะผลิออกมาใหม่มาทดแทน ในขณะที่ใบเก่ายังร่วงไม่หมด ระหว่างเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคม โดยช่อดอกจะเริ่มออกเต็มไปหมด และจะบานต่อเนื่องกันเรื่อยไปจนถึงเดือนมิถุนายน ดอกสวยเป็นช่อใหญ่ตามปลายกิ่ง ดูแลง่าย

สไตล์จัดสวน: อังกฤษ ทรอปิคัล บาหลี ไทย

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/thai-crape-myrtle/

5. ปีบ

การใช้งาน: ไม้ใหญ่ที่เหมาะกับพื้นที่กลางแจ้งที่มีสนามหญ้า เพราะมีทรงพุ่มโปร่งทำให้มีแสงส่องถึงพื้นด้านล่างได้ ทนแล้งได้ดี ควรปลูกในบริเวณทิศใต้ของบ้าน เพราะเมื่อมีลมพัดก็จะหอบเอากลิ่นหอมมาด้วย มีกลิ่นหอมตอนเย็นถึงรุ่งเช้า เลี้ยงง่าย แต่ใบและดอกร่วงทุกวันต้องขยันกวาดกันสักหน่อย

สไตล์จัดสวน: โมเดิร์น อังกฤษ ทรอปิคัล บาหลี ไทย

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/indian_cork_tree/

6. แคนา

การใช้งาน: เหมาะกับปลูกกลางแจ้งให้ร่มเงา ทั้งในสนาม ที่จอดรด และริมถนน เลี้ยงง่าย โตเร็ว ออกดอกสีขาวช่วงเดือนมีนาคมถึงมิถุนายน มีกลิ่นหอมและบานในตอนกลางคืน เมื่อดอกโรยจะร่วงลงพื้นรอบโค่นต้นดูสวยงาม นอกจากนี้ยังสามารถรับประทานได้ โดยนำไปลวกจิ้มน้ำพริกหรือทำแกงส้ม

สไตล์จัดสวน: อังกฤษ ทรอปิคัล ไทย บาหลี

7. จำปี

การใช้งาน: เจริญเติบโตเร็ว เหมาะกับปลูกใกล้บ้านริมระเบียงหรือลานบ้าน เพื่อให้ร่มเงาแก่ตัวบ้าน ใบขนาดใหญ่เก็บกวาดง่าย ดอกมีกลิ่นหอม ออกดอกตลอดทั้งปี นิยมเก็บในช่วงที่ดอกยังไม่บานเต็มที่ ควรปลูกในที่ดอนที่ไม่อยู่ใกล้แหล่งน้ำ เนื่องจากไม่ทนน้ำท่วมขัง

สไตล์จัดสวน: ทรอปิคัล ไทย บาหลี

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/white-champak/

8. มะฮอกกานีใบใหญ่

การใช้งาน: ปลูกให้ร่มเงาในสนาม ริมทะเล  ริมถนน หรือริมรั้ว เพื่อบังสายตา รูปทรงชะลูด สามารถปลูกแบบเดี่ยวหรือปลูกเป็นแถวได้ ควรปลูกห่างกันอย่างน้อย 4 เมตร ปกติใบไม่ร่วงมากแ ต่ในฤดูผลัดใบจะร่วงจนหมดต้น เจริญเติบโตเร็ว เลี้ยงง่าย

สไตล์จัดสวน: ทรอปิคัล โมเดิร์น อังกฤษ

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/brazilian-mahogany/

9. หลิว

การใช้งาน: นิยมปลูกบริเวณริมน้ำ เนื่องจากมีลักษณะกิ่งก้านและใบพลิ้วไหวอ่อนช้อยไปตามลม เข้ากับลักษณะของน้ำ และเกิดเงาสะท้อนสวยงาม ประกอบกับเป็นต้นไม้ชอบน้ำมาก สามารถทนน้ำท่วมขังได้นาน พบบ่อยในการจัดสวนจีนและสวนอังกฤษ เพราะช่วยลดความแข็งของอาคารและงานแนวโมเดิร์นได้ดี

สไตล์จัดสวน: โมเดิร์น อังกฤษ จีน ญี่ปุ่น

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/weeping-willow/

10. ไผ่เลี้ยง

การใช้งาน: สามารปลูกได้ในพื้นที่หลายแบบ ทั้งพื้นที่จำกัด พื้นที่กว้าง ปลูกริมรั้วตัดแต่งแทนรั้ว และปลูกเป็นกอสร้างจุดเด่นหรือฉากหลังให้สวน ไม่เหมาะกับปลูกในสนามหญ้า เนื่องจากมีร่มเงาและใบร่วงลงดินมาก เลี้ยงง่าย สามารถใช้ลำต้นมาประดิษฐ์เป็นสิ่งของหรือทำโครงสร้างได้

สไตล์จัดสวน: ทรอปิคัล โมเดิร์น ไทย จีน ญี่ปุ่น

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/bambusa-nana/

ไม้พุ่มขนาดใหญ่

ใช้ปลูกเป็นต้นเดี่ยวหรือเป็นกลุ่มใหญ่ร่วมกับไม้พุ่มขนาดเล็ก และไม้คลุมดิน เล่นระดับสูงต่ำเพื่อสร้างทัศนียภาพให้บริเวณนั้นดูน่าสนใจ สร้างจุดเด่นเพื่อให้ร่มเงา อาจเป็นฉากหลังให้สวน หรือเป็นไม้ประธานในสวนหย่อมได้เป็นอย่างดี

11. โมก

การใช้งาน: ใช้งานได้หลากหลาย ตั้งแต่ปลูกเรียงกันทำรั้ว ปลูกเป็นกอใหญ่สร้างจุดเด่น หรือนำมาดัดและตัดแต่งเป็นทรงพุ่มต่างๆได้ เลี้ยงง่าย ทนแล้ง ทนต่อน้ำท่วมขัง สามารถปลูกริมทะเลได้ แต่ไม่ควรปลูกในที่ลมแรงเพราะใบจะร่วงมาก ออกดอกตลอดทั้งปี และมีกลิ่นหอมอ่อนๆ

สไตล์จัดสวน: ทรอปิคัล โมเดิร์น ไทย จีน ญี่ปุ่น

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/water-jasmine/

12. จั๋งจีน

การใช้งาน: นิยมปลูกเป็นกอใหญ่ เป็นฉากหลัง หรือริมรั้ว เพื่อบดบังในจุดที่ไม่ต้องการเห็น ชอบพื้นที่แสงแดดรำไรหรือมีแสงแดดครึ่งวัน ใบจะเขียวมันสวยงามกว่าปลูกกลางแจ้ง ปลูกริมทะเลและทนต่อน้ำท่วมขังได้ ในช่วงแรกที่ปลูกต้องใช้เวลาตั้งตัวประมาณหนึ่งปี จากนั้นจะแตกใบและกอสวยงามขึ้นโดยเร็ว

สไตล์จัดสวน: ทรอปิคัล โมเดิร์น ไทย จีน ญี่ปุ่น

13. จันทน์ผา

การใช้งาน: นิยมใช้เป็นไม้ประธานในสวนหิน สวนทะเลทราย และสวนป่า สามารถปรับตัวในพื้นที่แห้งแล้ง น้ำท่วมขัง ริมทะเล ดินน้อย หรือตามซอกอาคาร ควรปลูกเป็นกลุ่มรวมกันอย่างน้อย 3 ต้นจะได้กอสวยงามและปลูกเป็นไม้กระถางได้ ควรหมั่นตัดใบที่แห้งเสมอ เพื่อให้เกิดทรงพุ่มสวยงาม

สไตล์จัดสวน: ทรอปิคัล โมเดิร์น ไทย จีน ญี่ปุ่น

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/dracaena-cochinchinensis/

14. แก้ว

การใช้งาน: คนไทยนิยมปลูกตามริมรั้วบ้านหรือเป็นฉากหลังบดบังสิ่งที่ไม่พึงประสงค์ สามารถตัดแต่งพุ่มเป็นรูปทรงต่างๆได้ มีดอกสีขาวส่งกลิ่นหอมช่วงเช้าและยังนำไปบูชาพระในพิธีทางศาสนาได้ แต่ถ้าอยู่ในที่ร่มจะไม่มีดอก ดูแลง่าย เป็นไม้ที่ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องโรคและแมลง

สไตล์จัดสวน: ทรอปิคัล โมเดิร์น ไทย จีน

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/orange-jessamine/

15. ทองอุไร

การใช้งาน: ใช้เป็นไม้ประดับปลูกในกระถางตั้งไว้ตรงระเบียงบ้าน หรือปลูกรวมกับไม้พุ่มชนิดอื่นช่วยเพิ่มสีสันภายในสวน เลี้ยงง่าย ชอบแดดจัด ปริมาณน้ำ ปานกลาง ลักษณะใบเรียวยาว ดอกมีสีเหลืองสว่างรูประฆังมี 5 กลีบ ออกดอกตลอดทั้งปี หากปลูกรวมกันเป็นกลุ่มเวลามีดอกดก ช่วงดอกบานพร้อมกันทั้งต้นจะดูสวยงามอย่างมาก

สไตล์จัดสวน: ทรอปิคัล ไทย อังกฤษ

16. ซองออฟอินเดีย

การใช้งาน: นิยมปลูกเป็นไม้ประธานในสวน สร้างจุดเด่นในสวนหรือตามมุมอาคาร โตช้า แต่ควรตัดแต่งทรงพุ่มให้แผ่กลมอยู่เสมอ ชอบแสงแดดจัด ปลูกง่าย ใบริมข้างมีสีเหลือง ช่วยสร้างสีสันให้ภายในสวน หากต้องการให้เป็นพุ่มใหญ่ควรปลูกหลายต้นเป็นกอใกล้กัน ระยะไม่ควรห่างกันเกิน 3 เมตร

สไตล์จัดสวน: ทรอปิคัล อังกฤษ บาหลี จีน ญี่ปุ่น

17. หางนกยูงไทย

การใช้งาน: นิยมปลูกเป็นกอสำหรับเป็นฉากหลังหรือรั้ว หรือปลูกเป็นต้นเดียวตัดแต่งทรงพุ่มเป็นไม้ประธาน ป้องกันสัตว์เลี้ยงได้ เนื่องจากมีหนามแหลมตลอดลำต้น ต้นหนึ่งสามารถแผ่กิ่งก้านได้เป็นพุ่มใหญ่ช่วยบังสายตา ออกดอกดกสวยงามตลอดทั้งปี

สไตล์จัดสวน: ทรอปิคัล อังกฤษ บาหลี ไทย

18. สนสามร้อยยอด

การใช้งาน: มักปลูกประกอบสวนหย่อม เป็นไม้ประธาน หรือปลูกทำรั้วเตี้ยๆริมทางเดินได้ ทรงพุ่มแผ่กิ่งก้านไปได้มาก ยิ่งปลูกนานยิ่งสวยงาม ทนต่อสภาพแวดล้อมทั่วไป ปลูกได้ในพื้นที่แสงแดดเต็มวันและครึ่งวัน ไม่มีโรค ให้บรรยากาศเหมือนสวนในเมืองหนาว

สไตล์จัดสวน: อังกฤษ จีน ญี่ปุ่น โมเดิร์น

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/juniperus-x-media/

19. ยี่โถ

การใช้งาน: นิยมปลูกเป็นกลุ่มหรือเป็นแถวรั้ว เนื่องจากทรงพุ่มมักไม่แตกด้านข้างแต่จะสูงชะลูดจากโค่นต้น สามารถปลูกริมทะเล ริมถนนทางเดินได้ ออกดอกสวยงาม มีกลิ่นหอมตลอดทั้งปี แต่ยางมีพิษควรปลูกให้ไกลมือเด็ก

สไตล์จัดสวน: ทรอปิคัล อังกฤษ บาหลี ไทย โมเดิร์น ญี่ปุน

http://book.baanlaesuan.com/standard/oleander_rose-bay_sweet-oleander/

20. รำเพย

การใช้งาน: นิยมปลูกเป็นต้นไม้ประธานที่ให้ทรงพุ่มสูงและแผ่ออกสวยงาม ให้ร่มเงา ทำเป็นซุ้มได้ หรือปลูกเป็นกลุ่มเพื่อบังสายตา เป็นฉากหลัง ปลูกริมถนน โดยสามารถปลูกใต้สายไฟฟ้าได้ เนื่องจากลำต้นไม่สูงมาก ออกดอกดกตลอดทั้งปี ปลูกง่าย ทนแล้ง และสามารถปลูกริมทะเลได้ แต่ยางมีพิษควรปลูกให้อยู่ไกลเด็ก

สไตล์จัดสวน: ทรอปิคัล อังกฤษ บาหลี ไทย โมเดิร์น ญี่ปุ่น

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/lucky_nut/

ไม้พุ่มขนาดกลาง

ไม้ชนิดนี้มีลักษณะการนำไปใช้งานคล้ายกับไม้ระดับกลางสูง แต่จะมีขนาดต่ำกว่า มักมีความสูง 0.5 – 2 เมตร นิยมปลูกเป็นฉากหลังหรือบดบังทัศนียภาพ และใช้แสดงขอบเขตโดยปลูกตามริมทางเดินหรือริมกำแพง

21. ชบา

การใช้งาน: ปลูกเป็นแปลงขนาดใหญ่ ทำรั้ว ปลูกริมถนน สร้างฉากหลัง หรือแทรกไปกับกลุ่มต้นไม้ต้นอื่นๆในพื้นที่กลางแจ้งที่ต้องการไม้ดอกสีสันสดใสตลอดปี หากตัดแต่งทรงพุ่มเตี้ยเกินไปจะไม่มีดอก เลี้ยงง่าย ทนแล้ง และสามารถปลูกริมทะเลได้ มักพบปัญหาเพลี้ยแป้ง และหนอนชอนใบ

สไตล์จัดสวน: ทรอปิคัล ไทย อังกฤษ บาหลี

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/shoe-flower/

22. หนวดปลาหมึกแคระ

การใช้งาน: นิยมปลูกริมทางเดินหรือขอบแปลง ใช้เป็นไม้กระถางปลูกประดับในบ้านหรืออาคาร ไม่ต้องดูแลมาก เหมาะสำหรับมือใหม่หัดปลูก หากปลูกลงดินต้นจะสูง จึงควรหมั่นตัดแต่งทรงพุ่มสม่ำเสมอ เพื่อรักษาระดับฟอร์มให้สวยงาม เป็นไม้ทนแล้ง ไม่ชอบน้ำมาก เพราะฉะนั้นรดน้ำวันละครั้งตอนเช้าก็เพียงพอ เพราะว่าแสงแดดจะช่วยระเหยน้ำในดินได้เร็วกว่าตอนกลางคืน ช่วยป้องกันรากเน่า

สไตล์จัดสวน: ทรอปิคัล โมเดิร์น ไทย บาหลี

23. เอื้องทอง

การใช้งาน: นิยมปลูกเป็นฉากหลังของสวนหรือศาลา ตามริมทางเดินในที่กว้างๆ ริมรั้ว และใต้ต้นไม้ใหญ่เลี้ยงง่าย โตไว ปลูกร่วมกับไม้พุ่มชนิดอื่นช่วยเพิ่มความสว่างให้สวน มีลักษณะเด่นที่ใบสีเขียว แต่มีเส้นขอบใบและกลางใบเป็นสีเหลือง

สไตล์จัดสวน: โมเดิร์น ไทย ทรอปิคัล บาหลี

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/sanchezia-speciosa/

24. เทียนหยด

การใช้งาน: นิยมปลูกเป็นตามทางเดิน ริมถนน หรือปลูกเป็นไม้ประดับในกระถาง เป็นไม้ที่มีทรงพุ่มและดอกสวยงาม ออกดอกตลอดทั้งปี ผลแก่มีสีเหลืองคล้ายเทียนหยด เจริญเติบโตได้เร็ว ปลูกและดูแลรักษาง่าย ไม่มีโรคและแมลงศัตรูพืช สามารถตัดแต่งเป็นรูปทรงต่างๆได้ตามต้องการ

สไตล์จัดสวน: โมเดิร์น อังกฤษ ไทย

25. บานเช้าสีเหลือง

การใช้งาน: นิยมปลูกเป็นกลุ่มแปลงข้างทางเดิน ริมน้ำตก ลำธาร หรือจะปลูกตามแนวรั้วหรือเป็นแปลงดอกไม้ก็ได้ ดอกสวยสีเหลืองปลายแยกออกเป็นห้าแฉก ออกตลอดทั้งปี อยู่ได้ทั้งในบริเวณกลางแจ้งและในที่ที่มีแสงรำไร หมั่นตัดแต่งกิ่งเสมอเพื่อให้แตกยอดใหม่

สไตล์จัดสวน: อังกฤษ ทรอปิคัล ไทย

http://book.baanlaesuan.com/standard/sage-rose/

26. สังกรณีใบมัน

การใช้งาน: ไม้พุ่มขนาดกลาง เสน่ห์ของดอกไม้ชนิดนี้คือสีส้มที่มีความสวยงามสดใส จึงนิยมปลูกให้ความสว่างแก่สวน มีดอกตลอดปี ชอบแสงน้อย ควรตัดพุ่มบ้าง เพื่อให้แผ่ออกด้านข้างจึงจะสวยงาม

สไตล์จัดสวน: อังกฤษ ไทย

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/fire-cracker_flower/

27. พยับหมอก

การใช้งาน: ไม้ดอกสีฟ้าอ่อนหวานที่ออกดอกทั้งปี ใช้งานได้หลากหลายในสวน เช่น ปลูกใส่กระถางทรงสูง หรือกระถางเอิร์นวางบนแท่น กระถางแขวน ปลูกเป็นกลุ่มไม้พุ่ม ไม้คลุมดินตามขอบสนามลงแปลง หรือริมรั้ว ตัดแต่งได้ตามใจชอบเพื่อจัดระเบียบต้นไม้

สไตล์จัดสวน: อังกฤษ ทรอปิคัล ไทย

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/cape_leadwort/

28. ชาฮกเกี้ยน

การใช้งาน: นิยมใช้เป็นไม้ตัดพุ่มปลูกสลับไปกับไม้ฟรีฟอร์ม ควรตัดแต่งประจำประมาณ 2 – 3 สัปดาห์ต่อครั้ง เพื่อให้ทรงพุ่มแน่นและดูสวยตลอด หากมีเวลาน้อยตัดเดือนละครั้งก็เพียงพอ บ้างก็นำมาทำเป็นไม้ดัดและบอนไซ ประกอบกับโครงลวดตัดเป็นรูปสัตว์นานาชนิดและรูปทรงเรขาคณิตต่างๆได้ตามต้องการ

สไตล์จัดสวน: โมเดิร์น อังกฤษ ญี่ปุ่น จีน ไทย

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/eukien-tea/

29. ประทัดไต้หวัน

การใช้งาน: ปลูกเป็นไม้ประดับสวน ตัดแต่งเป็นรูปทรงได้ดี ตามแนวรั้ว เกาะกลางถนน ริมทางเดิน บังกำแพง หรือริมบ่อน้ำ เจริญเติบโตเร็ว ดูแลง่าย มีดอกสีแดงส้มสวยงาม เหมาะกับการปลูกในพื้นที่กลางแจ้ง หรือปลูกเป็นกลุ่มใหญ่ช่วยสร้างจุดเด่นให้พื้นที่กว้างได้

สไตล์จัดสวน: โมเดิร์น อังกฤษ ไทย จีน

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/hamelia-patens/

30. พลับพลึงตีนเป็ด

การใช้งาน: ไม้กอที่ปลูกเลี้ยงง่าย เติบโตได้ดีทั้งบริเวณริมน้ำและที่แห้งแล้ง มีหัวใต้ดิน ใบแคบยาวเรียวแหลม ออกดอกตลอดปี ดอกบานตอนกลางคืนถึงเช้า มีกลิ่นหอมอ่อนๆ เป็นพรรณไม้ที่สวยทั้งทรงต้น ใบ และดอก เหมาะกับการปลูกประดับริมน้ำตก ลำธาร หรือริมทางเดิน

สไตล์จัดสวน: โมเดิร์น อังกฤษ ไทย จีน

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/spider-lily-2/

ไม้พุ่มเล็กและไม้เลื้อย

เป็นไม้ที่ใช้ประดับตกแต่งสวน สูงประมาณ 30-50 เซนติเมตร นิยมปลูกเป็นแปลงด้านหน้าสวนเพื่อแสดงขอบเขตระดับพื้นและไม่บดบังสายตา ควรเลือกปลูกไม้พุ่มให้มีความสูงลดหลั่นกันอย่างน้อย 3 ระดับ เพื่อให้สวนสวยงามและดูมีมิติมากขึ้น

31. ดาดตะกั่ว

การใช้งาน: ใช้ปลูกเป็นไม้คลุมดิน แทรกตามแผ่นพื้นทางเดินในสวนหรือซอกหิน ใบมีสีเขียวปนเงินเป็นมัน ท้องใบสีแดง เป็นไม้ปลูกเลี้ยงง่าย ทนทาน ปลูกได้ทั้งกลางแจ้งและที่ร่ม เจริญเติบโตได้เร็ว ขึ้นได้ในดินทั่วไป

สไตล์จัดสวน: โมเดิร์น ไทย จีน

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/red-frame-ivy/

32. พวงชมพู

การใช้งาน: เป็นไม้เลื้อยมีลำต้นเล็กสีเขียว มีมือสำหรับเกาะยึด ใบเป็นใบเดี่ยวรูปหัวใจ ขอบใบและแผ่นใบเรียบเห็นเส้นใบชัดเจน ดอกออกเป็นช่อที่ปลายยอด ส่วนใหญ่ดอกสีชมพู ดอกสีขาวมีให้เห็นบ้างแต่มีไม่บ่อยนัก โตเร็ว ไม่ควรปลูกรวมกับไม้เลื้อยชนิดอื่น ใบแน่นทึบ เมื่อแห้งจะไม่ร่วงจากต้น ทำให้ดูรกรุงรัง ไม่สวยงาม เหมาะกับการทำซุ้ม ปลูกตามแนวรั้ว หรือคลุมดินได้

สไตล์จัดสวน: อังกฤษ ญี่ปุ่น ไทย บาหลี

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/chain-of-love_confederate-vine/

33. โคลงเคลงเลื้อย

การใช้งาน: นิยมปลูกปิดขอบแปลงเพื่อความสวยงาม หรือปล่อยให้ล้ำออกมาที่บริเวณทางเดินบ้าง ช่วยสร้างความเป็นธรรมชาติได้ดี เลี้ยงง่าย โตไว

สไตล์จัดสวน: โมเดิร์น อังกฤษ ทรอปิคัล บาหลี ญี่ปุ่น

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/spanish-shawl/

34. ฟ้าประดิษฐ์

การใช้งาน: ไม้ล้มลุกขนาดเล็ก เหมาะแก่การปลูกเป็นพืชเลื้อยคลุมดิน หรือลงกระถางแขวนไว้ ให้กิ่งดอกใบเต็มล้นกระถางจนจะห้อยย้อยลงมาดูสวยงาม เลี้ยงง่าย ออกดอกตลอดปี นิยมปลูกแซมกับไม้พุ่มอื่นในการจัดสวน เพื่อให้ดูสวยงามและโดดเด่นยิ่งขึ้น ไม่ควรให้น้ำมาก เพราะอาจเน่าตายได้

สไตล์จัดสวน: โมเดิร์น อังกฤษ

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/ground-morning-glory/

35. แพรเซี่ยงไฮ้

การใช้งาน: ไม้พุ่มเล็กทอดเลื้อยไปตามผิวดิน โตไว เหมาะกับการปลูกตามซอกหินหรือแทรกอยู่ระหว่างแผ่นทางเดิน บางคนปลูกใส่กระถางแขวนใช้เป็นไม้ประดับดอก หรือกระบะปลูกรางยาวริมหน้าต่างเพิ่มสีสันสดใส เลี้ยงง่ายเพราะเป็นพื้นที่ทนแล้งได้ดี และยังช่วยป้องกันการกัดเซาะพังทลายของหน้าดินด้วย

สไตล์จัดสวน: อังกฤษ จีน ไทย

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/japanese-rose/

36. ว่านกาบหอยแครง

การใช้งาน: ไม้คลุมดินที่ช่วยเพิ่มสีสันให้สวน ดูแลง่าย เจริญเติบโตเร็วและทนแล้งได้ดี แต่มักพบปัญหาเรื่องโรคขอบใบไหม้

สไตล์จัดสวน: โมเดิร์น ทรอปิคัล

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/boat-lily/

37. อัญชัน

การใช้งาน: ไม้เลื้อยขนาดเล็กที่นิยมปลูกประดับริมรั้วบ้าน พืชชนิดนี้มีสารที่ชื่อว่า “แอนโทไซยานิน” (Anthocyanin) ซึ่งมีหน้าที่ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต ทำให้เลือดไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ได้ดีมากขึ้น เช่น บริเวณรากผมที่ทำให้ผมดกดำ เงางาม นอกจากนี้ดอกยังนำมาใช้ทำเป็นสีผสมอาหารได้  

สไตล์จัดสวน: อังกฤษ ทรอปิคัล บาหลี

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/blue-pea/

38. กระดังงาจีน, การเวก

การใช้งาน: ไม้เถาเลื้อยเนื้อแข็งขนาดใหญ่ ดอกมีกลิ่นหอมช่วงเย็นถึงค่ำ ออกดอกมากในช่วงมกราคมถึงมีนาคม นิยมเป็นซุ้มให้ร่มเงาและช่วยลดมลพิษในอากาศ ทนกับสภาพอากาศร้อนได้เป็นอย่างดี แถมดอกยังนำมาสะกัดน้ำมันหอมระเหยได้อีกด้วย

สไตล์จัดสวน: อังกฤษ ทรอปิคัล บาหลี

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/climbing-ilang-ilang/

39. พวงคราม

การใช้งาน: ไม้เถาเลื้อยขนาดกลาง เหมาะสำหรับทำซุ้มขนาดเล็ก เจริญเติบโตช้า มีดอกช่วงเดือนมกราคมถึงธันวาคมเป็นช่อสีม่วง เป็นไม้ที่ชอบแสงแดดจัดและทนแล้งได้ดี นิยมปลูกไว้ริมรั้วหรือปลูกเลื้อยบนซุ้มระแนงเพื่อให้ร่มเงา

สไตล์จัดสวน: อังกฤษ ทรอปิคัล บาหลี

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/purple_wreath/

40. ตีนตุ๊กแก

การใช้งาน: นิยมนำมาปลูกขึ้นกำแพงหรือทำผนังสีเขียว โดยทำโครงให้เป็นที่ยึดเกาะ เช่น ตะแกรงเหล็ก ระแนง ลวดสะลิง โดยเว้นระยะห่างจากผนัง 10-15 เซนติเมตร เพื่อให้ดูแลได้ง่าย ทั้งยังช่วยลดอุณหภูมิให้อาคาร หรือปล่อยให้รากยึดเกาะไปกับผนัง จึงควรหมั่นตัดแต่งอยู่เสมอ หากปล่อยไว้จะดูรกตา

สไตล์จัดสวน: อังกฤษ ทรอปิคัล บาหลี

http://book.baanlaesuan.com/plant-guide/climbing_fig/

เรื่อง : “อิสรา สอนสาสตร์” , “ปัญชัช”

ผู้ช่วยกองบรรณาธิการ : ณัฏฐ์ คงมี

ภาพ : แฟ้มภาพสำนักพิมพ์บ้านและสวน